Μητροπολίτης Γερμανός: «Σας παρακαλώ να διαλαλήσητε τα κακουργήματα των Τούρκων...

Ο Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης.

«Αι ωμότητες των Τούρκων εις τον Εύξεινον Πόντον» ήταν ο τίτλος του φυλλαδίου που κυκλοφορούσε σε χιλιάδες αντίτυπα, στη γαλλική και αγγλική γλώσσα και σε όλη την Ευρώπη το 1919 δημοσιοποιώντας τη γενοκτονία και επιδιώκοντας την ευαισθητοποίηση του πολιτισμένου κόσμου. Στην πραγματικότητα επρόκειτο περί επιστολής που είχε στείλει τον Δεκέμβριο 1918 στον Πρόεδρο της «Επιτροπής των Αλυτρώτων Ελλήνων του Πόντου» Κωνσταντίνο Κωνσταντινίδη ο αγωνιστής Μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης (1866-1935). Ο ιερωμένος που έκανε ιεραπόστολους τα παλικάρια του Αγώνα και βάφτισε Άγιες Γραφές τα τουφέκια!

Στο μνημειώδες αυτό κείμενό του, αφού μνημονεύει τη γενοκτονία των Αρμενίων, παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο οι Τούρκοι οργάνωναν τη γενοκτονία των Ποντίων και τον αφανισμό του Ελληνισμού της Τουρκίας. Έμπειρος, άριστος γνώστης της τουρκικής πραγματικότητας και διορατικός, χαρτογραφεί τις μεθοδεύσεις τους και παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους εξελισσόταν η γενοκτονία. Πως εξοντώνονταν οι πληθυσμοί, σχηματίζονταν τα τάγματα εργασίας (αμελέ ταπουρού) και λεηλατούνταν οι περιουσίες ή οι τρόποι που υποχρέωναν χωριά ολόκληρα να εξισλαμιστούν. Εκτοπισμοί, λεηλασίες, πυρπολήσεις, ατιμασίες γυναικών, κοριτσιών και μικρών παιδιών καταγράφονται με πόνο από τη γραφίδα του αγωνιστή ιερωμένου.

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και πράξεις που δεν τις χωρά ανθρώπου νους περιγράφονται από τον Ιεράρχη, ο οποίος στέκει όρθιος για να συμπαρασταθεί στο ποίμνιό του που δερνόταν ανηλεώς από τους Τούρκους χωροφύλακες. Υποχρεώνονταν να περπατούν εβδομάδες ολόκληρες, ξυπόλητοι και χωρίς τροφή, για να υποκύψουν οι περισσότεροι στις κακουχίες και να μείνουν άταφοι βορρά στα σκυλιά και τα όρνια που «εχόρταιναν από την ανθρωπίνην σάρκα», όπως αναφέρει ο Μητροπολίτης. Παραμονές των Χριστουγέννων του 1916 συλλάμβαναν τους εμπόρους και ανήμερα της Πρωτοχρονιάς του 1917 όσους πήγαιναν στις εκκλησίες.

Επί μήνες ολόκληρους ο σφαγέας Ραφέτ Πασάς παρέδιδε στις φλόγες τα χωριά που εκκενώνονταν. Τριγυρνούσε ο Μητροπολίτης στα βουνά και έβρισκε μπροστά του μόνον ερείπια, απελπισία, σκελετούς και μερικά γυναικόπαιδα κρυμμένα σε σπηλιές που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τον τουρκικό όχλο. «Η αράχνη έπλεκεν ησύχως τον ιστόν και η γλαύξ έψαλλε το νεκρώσιμον άγγελμα», έγραφε ο ιερωμένος ο οποίος δεν υποχωρούσε στις απειλές. Ο ένας μετά τον άλλον καταστρέφονταν οι ελληνικοί τόποι του Πόντου. «Πιστεύσατέ με, αγαπητέ κύριε Κωνσταντινίδη, ότι εκ των 160.000 κατοίκων του Πόντου οι οποίοι μετετοπίσθησαν, μόνον το δέκατον, εις τινα δε μέρη το εικοστόν μόνον επέζησεν», σημείωνε στην επιστολή του.

«Σας παρακαλώ να διαλαλήσητε urbi et orbi τα κακουργήματα των Τούρκων, μοναδικά εν τη ιστορία», ικέτευε τον παραλήπτη της επιστολής του ο Μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός και τους παρότρυνε: «Πηγαίνετε, αδελφοί μου, κλαύσατε, διαμαρτυρηθείτε, κτυπήσατε εις τας θύρας των ισχυρών της γης, παραπονεθείτε, ικετεύσατε, αποθάνατε εν ανάγκη, ως απέθανον και οι συμπατριώται σας, διότι ο ελληνισμός είχε το ατύχημα με πολύ αίμα και πολλάς θυσίας να αποκτήση μόνον μέρος της εθνικής του αναγεννήσεως»! Αυτά έγραφε ο Ιεράρχης του Πόντου Γερμανός Καραβαγγέλης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πάμπτωχος, λησμονημένος και εγκαταλελειμμένος το 1935. Τα τελευταία χρόνια έχουν δει το φως της δημοσιότητας σημαντικές εργασίες για την εκκλησιαστική αυτή προσωπικότητα που γνώριζε καλά τι σημαίνει «καθήκον»[1].