H Τουρκία σκάβει το λάκκο της παίζοντας με τη λίρα...

Τεράστιες ποσότητες συναλλαγματικών αποθεμάτων «καίει» η κεντρική τράπεζα σε μια προσπάθεια να αποτρέψει περαιτέρω βύθιση του νομίσματος. Γιατί κάποιοι περιμένουν capital controls.

Η τουρκική λίρα φαίνεται πως κινήθηκε σχετικά σταθεροποιητικά τις τελευταίες ημέρες, ωστόσο στο παρασκήνιο μαίνεται πόλεμος για να μπορέσει να σταθεί έναντι του αμερικανικού δολαρίου.

Όπως πολλά νομίσματα αναδυόμενων αγορών, έτσι και η λίρα κατρακύλησε υπό το βάρος του κορωνοϊού και των μεγάλων μειώσεων επιτοκίων που αποφάσισαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να στηρίξουν την οικονομία. Όμως για περισσότερο από μια εβδομάδα, κάθε φορά που το δολάριο απειλούσε να διασπάσει ανοδικά το όριο των 7 λιρών ανά δολάριο -επίπεδο που κατεγράφη τελευταία φορά το 2018 με τη νομισματική κρίση στη χώρα- ωθούνταν ξανά χαμηλότερα κατόπιν κύματος πωλήσεων δολαρίων (σ.σ. χθες ωστόσο έσπασε το συγκεκριμένο όριο).

«Είναι πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις κάποιον να προσπαθεί να ρίξει μούντζα στην οικονομική ή χρηματοπιστωτική λογική», ανέφερε ξένος fund manager, που ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Πραγματικά σκάβουν έναν ωραιότατο λάκκο»

Τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος της χώρας έχουν κάνει βουτιά από τις αρχές του 2020. Τα μεικτά αποθέματα, περιλαμβανομένου του χρυσού, έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 17 δισ. δολάρια φέτος, και διαμορφώνονται σε λιγότερα από 88 δισ. δολάρια.

Η επικρατούσα γνώμη μεταξύ οικονομολόγων και επενδυτών είναι πως η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα της χρήσης από την κεντρική τράπεζα των αποθεμάτων ασφαλείας για να χρηματοδοτηθεί η παρέμβαση στο υποτίθεται ελεύθερης διακύμανσης νόμισμα –ένας ισχυρισμός που δεν διαψεύστηκε ποτέ από την κεντρική τράπεζα. Η τελευταία αρνήθηκε να σχολιάσει για το συγκεκριμένο άρθρο.

«Από το 2015 έχουμε επεισόδια όπου, μόλις η λίρα πάει κοντά στο 3, ή στο 4, ή στο 6 ή στο 7, έχεις αυτό το μικρό παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι», σχολίασε ο Erik Meyersson, οικονομολόγος της σουηδικής τράπεζας Handelsbanken. «Κάθε φορά που συμβαίνει αυτό, βλέπεις πως τα αποθέματα αρχίζουν να μειώνονται».

Από τη μια πλευρά της μάχης βρίσκεται η κεντρική τράπεζα και οι κρατικές τράπεζες που οι traders λένε πως πωλούν δολάρια για λογαριασμό της κάθε φορά που η λίρα διολισθαίνει προς το 7. Από την άλλη, είναι ένα ευρύ μείγμα πωλητών λίρας, από τουρκικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις μέχρι ξένοι επενδυτές, που είτε θέλουν να πουλήσουν λίρες ή να αποκτήσουν δολάρια.

Ο Paul McNamara, επενδυτικός διευθυντής της εταιρείας asset management GAM, είπε πως ένας λόγος για τον οποίον η λίρα είναι αδύναμη, είναι η εκτίναξη της εγχώριας ζήτησης για δολάρια και για αγαθά από το εξωτερικό, που προκλήθηκε από την πρόσφατη ώθηση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για οικονομική ανάπτυξη με βάση τις πιστώσεις. «Πάντα βλέπαμε πως, όταν η κυβέρνηση οδηγεί σε αύξηση της πιστωτικής ανάπτυξης, αυτό γρήγορα περνάει στις υψηλότερες εισαγωγές, που πιέζουν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών», σημείωσε.

Την ίδια ώρα, οι ανησυχίες για την πανδημία του κορωνοϊού έχουν πυροδοτήσει μια ευρύτερη φυγή των διεθνών επενδυτών προς την ασφάλεια, αποσύροντας δισεκατομμύρια δολάρια από τις αναδυόμενες αγορές.

Η έξοδος επιδεινώθηκε από μια σειρά επιθετικών μειώσεων επιτοκίων παρά τον υψηλό πληθωρισμό στη χώρα. Ένας άλλος παράγοντας είναι η πρόσφατη απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να επιταχύνει ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Η Goldman Sachs και άλλοι έχoυν προειδοποιήσει πως αυτό έχει αυξήσει την προμήθεια λιρών, διακινδυνεύοντας περαιτέρω ένταση των πιέσεων στο νόμισμα.

Η ηγεσία της Τουρκίας θέλει να σταματήσει τη διολίσθηση της λίρας. Οι απλοί Τούρκοι τείνουν να θεωρούν το νόμισμα ως βαρόμετρο της οικονομικής υγείας, ενώ ο κ. Ερντογάν συχνά έχει κάνει εκστρατεία εναντίον οποιουδήποτε στοιχηματίζει στην πτώση του νομίσματος. Μια σταθερή λίρα είναι επίσης σημαντική για τις τουρκικές εταιρείες, που είναι φορτωμένες με χρέος σε ξένο νόμισμα.

Όμως ο Atilla Yesilada, αναλυτής της εταιρείας συμβούλων GlobalSource, αμφισβήτησε τη λογική πίσω από τη χρήση πολύτιμων αποθεμάτων για να προστατευθεί ένα ψυχολογικό όριο. «Τι το μαγικό έχει το 7;», διερωτήθηκε. «Και το 6,90 ή το 7,10;»

«Δεν διαφωνώ με την κυβέρνηση πως το νόμισμα είναι σημαντικό, όμως είναι σαν να θεραπεύεις τα συμπτώματα», πρόσθεσε. «Δεν θεραπεύει την ασθένεια»

Η πίεση στο νόμισμα είναι γνώριμη στους έμπειρους που παρακολουθούν την Τουρκία, οι οποίοι έχουν δει τη χώρα να περνά πολλαπλούς κύκλους επιθετικών μειώσεων επιτοκίων και υποτιμήσεων του νομίσματος, προτού η κεντρική τράπεζα αναγκαστεί να αυξήσει δραματικά τα επιτόκια.

Μετά τη μείωση επιτοκίων της περασμένης εβδομάδας, η TD Securities προέβλεψε πως η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να υιοθετήσει «επιθετική σύσφιξη όταν όλοι οι εγχώριοι πόροι και τα μέτρα αποδειχθούν αναποτελεσματικά ενάντια στη συνεχιζόμενη αδυναμία της λίρας».

Ο Daniel Grana, επικεφαλής αναδυόμενων αγορών στην εταιρεία asset management Janus Henderson, είπε πως η Τουρκία κάποια στιγμή είτε θα πρέπει «να αφήσει το νόμισμα» ή να δεχθεί βραχυπρόθεσμες γραμμές swap από το ΔΝΤ.

Ακόμα και αυτό το τελευταίο θα ήταν προσωρινή λύση, πρόσθεσε, σημειώνοντας πως ο κ. Ερντογάν -που επανειλημμένως έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να στραφεί στο ΔΝΤ- θα είναι απίθανο να συμφωνήσει σε ένα πλήρες πακέτο από το Ταμείο. «Το βασικό ερώτημα τώρα είναι τί θα κάνουν οι ντόπιοι», σημείωσε ο κ. Grana. «Αν φοβηθούν, αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη για μια νομισματική κρίση».

Γι’ αυτό ορισμένοι επενδυτές έχουν αρχίσει να εικάζουν πως η κυβέρνηση θα μπορούσε να κάνει το αδιανόητο κάποτε βήμα της επιβολής capital controls –αν και στο παρελθόν είχε αποκλείσει μια τέτοια κίνηση.

Ο Charles Robertson, επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής τράπεζας Renaissance Capital δήλωσε: «το πρόβλημα είναι πως υπάρχουν τόσα πολλά μέτρα που μπορεί να πάρει μια κυβέρνηση, από την κατάσχεση καταθέσεων νομισμάτων επιχειρήσεων και νοικοκυριών μέχρι καταστολή της ζήτησης και καθυστέρηση έργων, που είναι πιθανό να συγκρατήσει ένα νόμισμα για πολύ περισσότερο καιρό απ’ όσο είναι λογικό από οικονομικής απόψεως».

Πηγή: Σύνδεσμος