Χωρίς συμφωνία προς το παρόν...Σύνοδος Κορυφής...

Συμβιβαστική πρόταση 2 τρισ. ευρώ από Κομισιόν

Χαμηλά μπαίνει ο πήχης των προσδοκιών σχετικά με την τηλεδιάσκεψη κορυφής της ΕΕ που είναι προγραμματισμένη για σήμερα. Ήδη η Γερμανία, δια της Άνγκελα Μέρκελ έδωσε τον τόνο -αφού απέρριψε για ακόμη μια φορά τα κορωνο-ομόλογα ως τρόπο χρηματοδότησης της ανάκαμψης της Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, αξιωματούχοι των Βρυξελλών που επικαλείται το Reuters κάνουν λόγο για μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών – μελών και εκτιμούν πως θα χρειαστούν πολλοί μήνες μέχρι να βρεθεί συμφωνία.

Αργεί η τελική συμφωνία

Όπως δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ που συμμετέχει στην προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής, οι διαφωνίες μεταξύ των κρατών παραμένουν, ενώ σε απαισιόδοξο τόνο υποστήριξε: «Ελπίζω να σημειώσουμε πρόοδο τον Ιούνιο, τον Ιούλιο». Μάλιστα ο ίδιος εκτίμησε πως μια τελική συμφωνία μπορεί να πάρει ακόμη περισσότερο χρόνο.

Πλούσιες, δημοσιονομικά συντηρητικές χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Ολλανδία έχουν απορρίψει τα αιτήματα από τις νότιες χώρες του ευρωπαϊκού μπλοκ που αντιμετωπίζουν δυσκολίες -με επικεφαλής την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία- να εκδοθούν κοινά «κορωνο-ομόλογα» για την επανεκκίνηση της ανάπτυξης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αντ’ αυτού προτείνει έναν συμβιβασμό που προβλέπει ότι η Κομισιόν θα διοχετεύσει έως 1,5 τρισ. ευρώ στην οικονομία αντλώντας κεφάλαια με ενέχυρο τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, ο αξιωματούχος δήλωσε ότι συνεχίζει να υπάρχει «πραγματική απροθυμία» μεταξύ πολλών κρατών-μελών για να στηρίξουν την πρόταση της Κομισιόν.

Πολλές εκκρεμότητες

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κάθε άλλο παρά κοντά είναι σε μια συμφωνία για το μέγεθος που θα πρέπει να έχει το όποιο ταμείο ανάκαμψης, για το εάν θα πρέπει να παρέχει επιδοτήσεις ή εξοφλητέα δάνεια, εάν θα μπορεί να εκδοθεί χρέος καθώς και το ύψος και το είδος αυτού, και ποιες θα είναι οι υποχρεώσεις των χωρών.

«Για κάποια κράτη-μέλη είναι σημαντικό να έχουμε επιχορηγήσεις ή επιδοτήσεις, ενώ για άλλους μπορεί να είναι μόνο δάνεια. Υπάρχει μεγάλη διαφορά και χρειάζεται να βρούμε τη σωστή ισορροπία», δήλωσε ο αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του. «Είναι ευαίσθητο, είναι μια δύσκολη πολιτικά συζήτηση».

«Υπάρχει αυτή η παρανόηση ότι ο Νότος θέλει να χρησιμοποιήσει την κρίση της COVID για να φορτώσει τα παλαιά του χρέη στις πλάτες του Βορρά», δήλωσε ο αξιωματούχος. «Ο Βορράς φοβάται ότι η αμοιβαιοποίηση χρέους θα μολύνει τη χρηματοπιστωτική και οικονομική του κατάσταση στο μέλλον μέσω των αποφάσεων που λαμβάνονται από τον Νότο».

Η πρόταση της Κομισιόν

Μέσα σε αυτό το κλίμα που οριακά αγγίζει τον διχασμό, έρχεται η Κομισιόν να προτείνει μια συμβιβαστική λύση μεγέθους 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ: Σύμφωνα με το Bloomberg, το σχέδιο προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης, ύψους 300 δισ. ευρώ, στον προϋπολογισμό της για την περίοδο 2021-2027 και ότι θα δανεισθεί 320 δισ. ευρώ από τις κεφαλαιαγορές, χωρίς να αναφέρει πώς η Κομισιόν φθάνει στο συνολικό ποσό των 2 τρισ. ευρώ. Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το μισό ποσό από τα κεφάλαια που θα αντλήσει θα δοθεί στις χώρες με τη μορφή δανείων, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να καλύπτει τους ετήσιους τόκους ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ.

Εκτός από το προσωρινό ταμείο ανάκαμψης των 300 δισ. ευρώ στον νέο πολυετή προϋπολογισμό της, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ένα ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο θα αναδιοργανωθεί από ένα παλαιό εργαλείο σύγκλισης. Προβλέπει, επίσης, ότι ένα ποσό 50 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής θα χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό και θα δοθεί εμπροσθοβαρώς το 2021 και το 2022 καθώς και δύο ταμεία ύψους 200 δισ. ευρώ για την προστασία των εσωτερικών αγορών της ΕΕ.

Εν μέσω της αντιπαράθεσης για τη χρηματοδότηση ενός ευρωπαϊκού ταμείου διάσωσης, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πιθανόν να γίνει η «πίσω πόρτα» για τον επιμερισμό του κινδύνου, απορροφώντας τη μεγάλης κλίμακας έκδοση χρέους. «Οικονομολόγοι λένε ότι αν το κάνει σταδιακά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρακάμψει τη νομική απαγόρευση απευθείας χρηματοδότησης των κυβερνήσεων και να είναι αυτό πιο αποδεκτό από τις άλλες εναλλακτικές για χώρες, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία», αναφέρει το Bloomberg.

Το «nein» της Μέρκελ…

Υπενθυμίζεται ότι την Δευτέρα του Πάσχα, η καγκελάριος της Γερμανίας επανέλαβε για πολλοστή φορά την αντίθεση της κυβέρνησής της στα κορωνο-ομόλογα. Η Άνγκελα Μέρκελ ωστόσο άφησε να εννοηθεί πως θα αυξηθούν οι δαπάνες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

«Η Γερμανία όχι μόνο θέλει να είναι αλληλέγγυα, αλλά και θα είναι», τόνισε η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ενόψει και της τηλεδιάσκεψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το αίτημα ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για έκδοση «κορωνο-ομολόγων», η Καγκελάριος επανέλαβε ότι με το Άρθρο 122, παρ.2 «βρήκαμε ένα εργαλείο, όπου και με εγγυήσεις των κρατών – μελών θα μπορούν να μεταβιβαστούν ομόλογα και από αυτό μπορεί να χρηματοδοτηθεί π.χ. το πρόγραμμα SURE, ενώ τέτοια εργαλεία μπορώ να φανταστώ και για την συνέχεια».

Οι υπουργοί Οικονομικών μόλις έκλεισαν ένα πακέτο 500 δισεκατομμυρίων ευρώ, συνέχισε η Καγκελάριος και επισήμανε ότι αυτό θα πρέπει τώρα να υλοποιηθεί. «Μπορώ πολύ καλά να φανταστώ ότι ο προϋπολογισμός δεν θα είναι έτσι όπως τον συζητήσαμε την τελευταία φορά με φυσική παρουσία στις Βρυξέλλες. Θα είναι διαφορετικός. Μπορώ και να φανταστώ ότι τα πρώτα χρόνια μετά την πανδημία θα πρέπει να έχουμε εντελώς διαφορετικές δυνατότητες χρηματοδότησης, αλλά και αυτό πρέπει να είναι στο πλαίσιο των ισχυουσών Συνθηκών. Μπορεί κανείς να συζητήσει για νέες Συνθήκες, αλλά τότε χρειάζεσαι δυο-τρία χρόνια για να βρούμε λύση. Κι εμείς χρειαζόμαστε γρήγορες απαντήσεις σε αυτή την πανδημία», πρόσθεσε η κυρία Μέρκελ και κατέληξε λέγοντας ότι η Γερμανία θα συμμετάσχει σε «αλληλέγγυες απαντήσεις» και πέρα από το πακέτο των 500 δισεκατομμυρίων.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε τόνισε πως η χώρα του διατηρεί επιφυλάξεις για τη χρήση πόρων από τον ESM, και προχώρησε σε μια δραματική προειδοποίηση: «Η Ευρώπη δεν πρέπει να βρεθεί σε θέση να ζητήσει και πάλι συγγνώμη από καμία χώρα, όπως συνέβη στο παρελθόν, όταν επέβαλε στην Ελλάδα υπερβολικά αυστηρούς όρους για την χρηματοδότησή της».

Κατέστησε σαφές ότι τόσο η πρόταση που έχει παρουσιάσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για ένα «Ταμείο Ανάκαμψης», όσο και εκείνες της ισπανικής και της γαλλικής κυβέρνησης -με κάποιες προσθήκες- θα μπορούσαν να στηριχθούν από την Ιταλία.

«Μας ενδιαφέρει το αποτέλεσμα, με ένα νέο εργαλείο το οποίο να είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές συνθήκες, με μεγαλύτερη χρηματο-οικονoμική ισχύ από όλα τα άλλα, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν όλες οι συνέπειες της Covid 19. Ένα εργαλείο το οποίο θα πρέπει να τεθεί άμεσα στη διάθεση όλων των ενδιαφερόμενων χωρών, διαμέσου ενός μηχανισμού εγγυήσεων», δήλωσε ο Τζουζέπε Κόντε.