Η ευλάβεια των πιστών προς την Θεοτόκο...

Οἱ τὴν τιμὴν δὲ καὶ τὸν μακαρισμὸν τῆς Θεοτόκου μὴ προσφέροντες πρὸς ῥητὸς τοῦ Εὐαγγελίου ἐντολὰς ἀντιστρατεύονται...

Ηευλάβεια των πιστών προς την Θεοτόκο – Περὶ τοῦ σεβασμοῦ τῶν πιστῶν πρὸς τὴν Ὑπεραγίαν Δέσποιναν Θεοτόκον καὶ Ἀειπάρθενον Μαρίαν καὶ περὶ τῶν ἁγίων αὐτῆς εἰκόνων καὶ περὶ τῶν ἱερῶν ναῶν τῶν τιμωμένων ἐπ᾿ ὀνόματι αὐτῆς.

Ἡ Θεοτόκος τοσούτου ἀπέλαυε σεβασμοῦ παρὰ τῶν πιστῶν, τοσαύτης τιμῆς καὶ ἀγάπης, ὥστε πρὸς ταύτην μετὰ Θεόν, πλὴν τῆς λατρείας, τὰ δευτερεία τῆς τιμῆς, τοῦ σεβασμοῦ καὶ τῆς ἀγάπης ἀπέδιδαν.

Ὁ σεβασμὸς τῶν πιστῶν πρὸς τὴν παρθένον Θεοτόκον Μαρίαν ἀνέρχεται εἰς αὐτὸν τὸν Α´ καὶ Β´ αἰῶνα, καὶ ἐπεβάλλετο ὑπ᾿ αὐτῶν τῶν Ἱερῶν Γραφῶν μνημονευουσῶν τοῦ ὀνόματος αὐτῆς ὡς κεχαριτωμένης καὶ εὐλογημένης καὶ ὡς εὑρούσης χάριν παρὰ τῷ Θεῷ μόνης μεταξὺ πασῶν τῶν γυναικῶν.

Αὐτὴ ἡ Θεοτόκος ἐν πνεύματι προφητικὸ ἤδη ἀναγγελεῖ τὴν περιωπὴν αὐτῆς μεταξὺ πασῶν τῶν γενεῶν, λέγουσα: «Ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαὶ κτλ.» (Λουκ. α´ 48). Καὶ ἀληθῶς ἀπὸ τοῦ χρόνου ἐκείνου ἤρξατο ὁ μακαρισμὸς τῆς Θεοτόκου.

Τὴν Θεοτόκον ἐμακάρισε πρώτη ἡ Ἐλισάβετ, ἥτις, πλησθεῖσα πνεύματος ἁγίου, ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καὶ εἶπεν «Εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξὶ καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου, καὶ μακαρία ἡ πιστεύσασα, ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαλημένοις αὐτὴ παρὰ Κυρίου» (Λουκ. α´ 42-45). Ἐπίσης αἱ σύγχρονοι γυναῖκες αἱ θεωροῦσαι τὴν παρθένον ἀγκαλοφοροῦσαν τὸ θεῖον βρέφος πάντως θὰ ἐμακάριζον αὐτήν.

Ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἀναφέρει τὴν ἐπάρασαν φωνὴν ἐκ τοῦ ὄχλου καὶ μακαρίσασαν τὴν γαλακτοτροφήσασαν τὸν Κύριον Μητέρα (ια´ 27). Ἐκ τῆς χριστιανικῆς ἀρχαιολογίας μανθάνομεν ὅτι αἱ εἰκόνες τῆς θεομήτορος εἰκονίζοντο καὶ ἐτιμῶντο ἀπὸ τοῦ Α´ ἥδη καὶ Β´ αἰῶνος. Καὶ οὐκ ἦν ἄλλως γενέσθαι, τοῦ Εὐαγγελίου αὐτοῦ συνιστῶντας τὴν τιμὴν πρὸς τὴν Θεοτόκον Παρθένον Μαρίαν, καὶ αὐτῆς τῆς Θεοτόκου ἀναγγελούσης ὅτι «ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί». Ὅθεν ἡ Θεοτόκος ἐτιμᾶτο καὶ ἐμακαρίζετο ἀπὸ πασῶν τῶν γενεῶν τῶν ἀπὸ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ αὐτῆς μέχρι σήμερον καὶ θέλει μακαρίζεται μέχρι τῆς συντελείας τῶν αἰώνων.

Οἱ τὴν τιμὴν δὲ καὶ τὸν μακαρισμὸν τῆς Θεοτόκου μὴ προσφέροντες πρὸς ῥητὸς τοῦ Εὐαγγελίου ἐντολὰς ἀντιστρατεύονται, διότι ὅλον τὸ Εὐαγγέλιόν ἐστι νόμος, καὶ ἡ ἀθέτησις ἑνὸς ἰῶτα ἢ μιᾶς κεραίας ἐστὶν ἀθέτησις τοῦ νόμου. Κατὰ τὴν Γ´ πλέον ἑκατονταετηρίδα ὁ σεβασμὸς πρὸς τὴν Θεοτόκον ἐξεδηλοῦτο μέγας.

Ἡ χριστιανικὴ ὑμνῳδία ὑμνεῖ τὴν Παρθένον καὶ Θεοτόκον Μαρίαν ὡς Βασίλισσαν τοῦ Οὐρανοῦ καὶ Κυρίαν τῶν Ἀγγέλων. Κατὰ τὴν ἐποχὴν δὲ ταύτην ἀνεφάνησαν ἐν τισὶ χώραις, ἔνθα εὐάριθμοι χριστιανοὶ συνοικοῦν μετὰ πολυαρίθμων ἐθνικῶν, κακόδοξοι τίνες, οἵτινες ἀνήγαγον τὸν πρὸς τὴν Θεοτόκον σεβασμὸν εἰς λατρείαν καὶ ἀπένειμαν τῇ Παρθένῳ Μαρίᾳ ἰσόθεον τιμὴν κατὰ μίμησιν τῶν ἀπὸ τῶν ἐθνικῶν λατρευομένων γυναικείων θεοτήτων.

Ἡ κακόδοξος αὕτη αἵρεσις ἐπεκλήθη τῶν Κολλυριδιανῶν διὰ τοὺς πλακοῦντας ἢ κολλυρίδας, ἃς ὡς θυσίαν προσέφεραν καθ᾿ ὡρισμένην ἡμέραν ἐπὶ δίφρου καὶ οὓς ἔπειτα ἔτρωγαν (Ἐπιφάνιος ἐν αἱρέσει 78 καὶ 79). Κατὰ τὴν αὐτὴν ἐποχὴν ἀνεφάνησαν καὶ οἱ ἐκ διαμέτρου ἀντίθετοι τῶν Κολλυριδιανῶν, οἱ Ἀντιδικομαριανίται λεγόμενοι, οἱ τὴν δόξαν τῆς Μητρὸς τοῦ Κυρίου μὴ ἀνεχόμενοι, οἵτινες καὶ ἐπὶ τοσοῦτον ἐξετραχηλίσθησαν, ὥστε νὰ τολμήσωσι νὰ εἴπωσιν, ὅτι ἡ Παρθένος μετὰ τὴν γέννησιν τοῦ Σωτῆρας συνῆλθεν ἀνδρὶ καὶ ἔτεκε καὶ ἄλλα τέκνα.

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Aκόμα και ο Χριστός έκανε υπακoή στην Μητέρα Του

Ταύτης τῆς αἱρέσεως ζηλωταὶ ἐγένοντο καὶ οἱ νεώτεροι ἀντιδικομαριανίται, οἱ τὴν ἀειπαρθενίαν καὶ τὴν προσωνυμίαν Θεοτόκος ἀρνούμενοι. Τὰς αἱρέσεις ταύτας ἡ Ἐκκλησία κατεδίκασε καὶ κατέκρινε, καὶ εὐκρινῶς διετύπωσε τὴν ὀρθὴν καὶ ἀσφαλῆ αὐτῆς δόξαν, καθ᾿ ἣν τὴν ἀειπάρθενον κόρην ὡς Θεοτόκον ὀφείλομεν νὰ τιμῶμεν, οὐχὶ δὲ ὡς Θεὸν νὰ προσκυνῶμεν (Κύριλλος).

Αἱ αἱρέσεις τῶν Κολλυριδιανῶν καὶ τῶν Ἀντιδικομαριανιτῶν, αἱ κατὰ τὴν Γ´ Ἑκατονταετηρίδα ἐμφανισθεῖσαι, μαρτυροῦσι παρεκτροπὴν ἀπὸ τῆς ἀληθοῦς δόξης τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, ἥτις εὑρίσκετο ἐν τῷ μέσῳ τῶν δύο ἐκ διαμέτρου ἀντιθέτων αἱρέσεων. Ὁ Ἐπιφάνιος ἐν αἱρέσει οη´ Κεφ. 23 λέγει «Ἄλλους πάλιν ἀφραίνοντας εἰς τὴν ὑπὲρ τῆς αὐτῆς ἁγίας ἀειπαρθένου ὑπόθεσιν, ἀντὶ Θεοῦ ταύτην προσάγειν ἐσπουδακότας καὶ σπουδάζοντας, καὶ ἐν ἐμβροντήσει τινὶ καὶ φρενοβλαβείᾳ φερομένους.

Διηγοῦνται γὰρ ὥς τινες γυναῖκες ἐν τῇ Ἀραβίᾳ ἀπὸ τῶν μερῶν τῆς Θρᾴκης τοῦτό γε τὸ κενοφώνημα ἐνηνόχασιν, ὡς εἰς ὄνομα τῆς ἀειπαρθένου κολλυρίδα τινὰ ἐπιτελεῖν, καὶ συνάγεσθαι ἐπὶ τὸ αὐτό, καὶ εἰς ὄνομα τῆς ἁγίας Παρθένου ὑπὲρ τὸ μέτρον τι πειρᾶσθαι ἀθεμίτῳ καὶ βλασφήμῳ ἐπιχειρεῖν πράγματι, καὶ εἰς ὄνομα αὐτῆς ἱερουργεῖν διὰ γυναικῶν».

Καὶ ἐν αἱρέσει οθ´ Κεφ. 1 λέγει «Ἡ αἵρεσις πάλιν ἐν τῇ Ἀραβίᾳ ἀπὸ τῆς Θρᾴκης καὶ τῶν ἄνω μερῶν τῆς Σκυθίας ἀνεδείχθη… τινὲς γυναῖκες κουρικόν τινα κοσμοῦσαι, (ἤτοι δίφρον τετράγωνον), ἀπλώσασαι ἐπ᾿ αὐτὸν ὀθόνην, ἐν ἡμέρᾳ τινὶ φανερᾷ τοῦ ἔτους, ἐν ἡμέραις τισὶν ἄρτον προτιθέασι καὶ ἀναφέρουσιν εἰς ὄνομα τῆς Μαρίας, αἱ πᾶσαι δὲ ἀπὸ τοῦ ἄρτου μεταλαμβάνουσιν».

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Όταν η Παναγία πήγε να δει την κόλαση

Οὐχ ἧττον κατὰ τὴν Δ´ ἥδη ἑκατονταετηρίδα ἡ εὐλάβεια καὶ ὁ σεβασμὸς πρὸς τὴν Θεομήτορα ἐξεδηλώθη καὶ ἐξωτερικῶς ἐπὶ μᾶλλον λαμπρότερος δι᾿ ἀνεγέρσεως μεγαλοπρεπῶν Ἱερῶν Ναῶν ἀφιερωμένων εἰς τὸ ὄνομα τῆς Θεομήτορος. Ἡ Θεοτόκος ἦν καί ἐστι καὶ ἔσται τοῖς πιστοῖς ἡ ἄμαχος προστάτις καὶ ὁ ταχὺς ἀντιλήπτωρ καὶ βοηθός. Ταύτην ἐπεκαλοῦντο ἐν κινδύνοις καὶ ἐν θλίψεσι, καὶ ταύτην εἶχον ὑπέρμαχον στρατηγὸν ἐν τοῖς πολέμοις.

Ἡ ἀπροσμάχητος αὐτῆς δύναμις συνέτριβε τοὺς πολεμίους καὶ ἡ μητρικὴ πρὸς τὸν Υἱὸν καὶ Θεὸν Αὐτῆς παῤῥησία τὸ θεῖον ἐπὶ τοὺς πιστοὺς ἐδαψίλευεν ἔλεος. Η ευλάβεια των πιστών προς την Θεοτόκο ἀπὸ τοῦ χρόνου τῆς καταδίκης τῆς αἱρέσεως τοῦ Νεστορίου ἐξεδηλοῦτο καθ᾿ ἅπαν τὸ Ῥωμαϊκὸν κράτος διὰ λαμπρῶν ἑορτῶν καὶ πνευματικῶν πανηγύρεων, οἱ δὲ πανταχοῦ ἀνεγειρόμενοι ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς θεομήτορος μεγαλοπρεπεῖς ναοὶ λαμπρῶς διεκοσμοῦντο καὶ κάλλει διέπρεπον.

Η ἠδραιωμένη δὲ αὐτὴ ἐν ταῖς καρδίαις των πιστών ευλάβεια προς την Θεοτόκο καὶ ἀειπάρθενον Μητέρα τοῦ Κυρίου, ἀρξαμένη ἀπὸ τῆς ἀναδείξεως αὐτῆς ὡς Μητρὸς τοῦ Κυρίου, διετέλεσεν ἀμετάπτωτος καθ᾿ ὅλους τοὺς αἰῶνας καὶ θέλει διαμείνῃ παρὰ τοῖς πιστοῖς εἰς ἅπαντα τὸν αἰῶνα ἀσάλευτο.

Αγίου Νεκταρίου

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η Παναγία είναι το στήριγμά μας

(|) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η αόρατη βοήθεια της Υπεραγίας Θεοτόκου